Is een energielabel verplicht voor monumentale panden?
Je bezit of beheert een monumentaal pand en vraagt je af hoe het zit met het energielabel. Moet je er een hebben? En zo ja, wanneer? In deze blog leggen we uit hoe de regels in elkaar zitten, wat er verandert na mei 2026 en welke kansen er liggen om jouw monument te verduurzamen - mét of zonder label.
Energielabel en monumenten: hoe zit het nu?
Voor de meeste woningen en gebouwen geldt een energielabelplicht bij verkoop, verhuur of oplevering. Maar voor monumentale panden ligt dat nét even anders. Op dit moment ben je als eigenaar van een monument nog vrijgesteld van deze verplichting.
Die uitzondering is er met een reden: veel verduurzamingsmaatregelen zijn lastig toe te passen bij monumenten. Denk aan dubbel glas, gevelisolatie of zonnepanelen - allemaal ingrepen die invloed kunnen hebben op het uiterlijk en het historische karakter van een pand.
Lees ook: Mini Documentaire | Verduurzamen van een monumentaal pand
Energielabelplicht vanaf mei 2026 ook voor monumentale panden
Vanaf 29 mei 2026 gaat de energielabelplicht ook voor monumenten gelden, maar alleen in specifieke gevallen. De wijziging komt voort uit de Europese EPBD III‑richtlijn. Deze stelt dat alle gebouwen die worden verkocht of opnieuw verhuurd een energielabel moeten hebben - ook monumenten.
Wat betekent dat concreet voor jou?
- Verkoop of verhuur je jouw monument na deze datum? Dan is een energielabel wél verplicht.
- Blijf je er zelf in wonen of verandert er niets aan de bestemming? Dan blijft een label voorlopig optioneel.
(Nog) niet verplicht, wel handig - waarom zou je toch een energielabel aanvragen?
Ook als je nog niet verplicht bent om een energielabel te hebben, kan het toch een slimme stap zijn om er een aan te vragen. Waarom? Omdat een energielabel inzicht geeft in de energieprestaties van je monument. Je ziet in één oogopslag waar de verbeterpunten liggen - en waar juist al winst wordt behaald.
Dat helpt je om weloverwogen keuzes te maken als je wilt verduurzamen. Zeker bij monumentale panden, waar je vaak maatwerk moet toepassen, is dat inzicht waardevol.
Bodemenergie en monumenten: onzichtbare verduurzaming
Wil je verduurzamen zonder ingrijpende aanpassingen aan het pand? Dan is bodemenergie een interessante oplossing. Dit systeem maakt gebruik van de constante temperatuur in de bodem om je monument duurzaam te verwarmen én koelen - zonder zichtbare buitenunits of veranderingen aan de gevel.
Bovendien werkt bodemenergie ook goed in combinatie met bestaande radiatoren, wat vaak voorkomt bij monumenten. Zo hoef je niet volledig te verbouwen om energie te besparen.
Zijn er subsidies beschikbaar?
Ja, ook voor monumenten zijn er regelingen:
- Subsidie voor duurzaam wonen in een rijksmonument (woonhuissubsidie): jaarlijks aan te vragen bij het RCE (Cultureel Erfgoed).
- ISDE-regeling: voor installaties zoals bodemwarmtepompen.
- Eventuele lokale subsidies via gemeenten of provincies.
Wij denken hierin graag met je mee - van subsidiecheck tot aanvraag.
De energielabelplicht voor monumenten verandert vanaf mei 2026. Tot die tijd ben je vrijgesteld, maar het loont om nu al inzicht te krijgen in de energieprestatie van je pand. Niet verplicht, maar wel verstandig. Zeker als je overweegt te verduurzamen met oplossingen zoals bodemenergie.
Is bodemenergie iets voor jouw monumentale pand?
Bij LTA Energy zijn we gespecialiseerd in de verduurzaming van panden, ook monumentale panden. Ben je benieuwd wat een bodemenergiesysteem kan betekenen voor jouw monumentale pand? We helpen we graag op weg met een helder advies en een betrouwbare oplossing, klaar voor de toekomst.
